Bincangkan Sumber-Sumber Awal Sejarah Kesultanan Melayu Melaka

Bincangkan sumber-sumber awal sejarah Kesultanan Melayu Melaka.

                           

Menurut "Suma Oriental", Parameswara ialah seoarang Raja Palembang yang menggantikan ayahandanya, Raja Sam Agi. Beliau diserang oleh Raja Jawa, Batara Tamavill, sewaktu beliau menggelarkan dirinya sebagai Mjeura "orang yang berani". Dengan seribu pengikutnya, beliau menuju ke pantai barat Semenanjung Melayu untuk mencari tempat perlindungan yang baharu.

• Menurut Sejarah Melayu "Malay Annals" (Tun Sri Lanang, 1565) - Parameswara melarikan diri ke Muar tetapi diganggu oleh biawak yang tidak terkira banyaknya.
• Penepatan kedua di Kota Burok juga gagal kerana kubu pertahanan yang mereka cuba dirikan telah runtuh serta merta.
• Kemudian Parameswara berpindah ke Sening Ujong. Setelah berada di sana, beliau melantik seorang Menteri mewakili dirinya dan kemudiannya beliau tiba di Sungai Bertam (kawasan persisiran).
• Orang Seletar meminta Parameswara menjadi Raja.
• Semasa berburu di muara Sungai Bertam, Parameswara ternampak seekor pelanduk menendang salah seekor daripada anjing buruannya. Parameswara tertarik dengan kegagahan pelanduk itu lalu beliau memutuskan untuk membina sebuah penempatan di kawasan tersebut. Selepas menanyakan nama pokok (pokok Melaka, pokok di mana beliau berteduh), beliau menamakan tempat itu "Melaka".

TEMPOH KESULTANAN MELAYU MELAKA

1.             Sultan Iskandar Shah                                         1400 - 1424

2.            Sultan Muhammad Shah                                   1424 - 1444

3.            Sultan Abu Syahid                                               1444 - 1445

4.            Sultan Muzaffar Shah                                         1445 - 1459

5.            Sultan Mansur Shah                                           1459 - 1477

6.            Sultan Alauddin Riayat Shah                             1477 - 1488

7.            Sultan Mahmud Shah                                        1488 - 1511

Sumber tempatan tentang Kesultanan Melayu Melaka

• Sumber-sumber tempatan maksudnya sumber-sumber mengenai Melaka yang ditulis dalam bahasa Melayu dan telah klasik dalam korpus kesusteraan Melayu Tradisional.

• Satu karya (Sulalatus Salatin) mengenai kebangkitan, kegemilangan dan kejatuhan zaman Kesultanan Melayu Melaka yang ditulis oleh beberapa orang pengarang Melayu. Namun ada pendapat yang mendakwa apabila Portugis menakluk Melaka.
• Terdapat sekurang-kurangnya 29 versi tetapi versi yang paling mayhur adalah versi Shellabear. Menurut pengenalan Sejarah Melayu naskah Shellabear, Yang diPertuan Raja di Hilir Sultan Abdullah Mua'yat Syah Ibni'l Sultan Abdul Jalil Syah telah mengutuskanSeri Nara Wangsa Tun Bambang untuk memerintah Bendahara Paduka Raja Tun Muhammad@Mahmud ( Tun Sri Lanang) pada hari Khamis, 12 Rabiulawal 1021 bersamaan13 Mei 1612 agar menyunting salinan Sejarah Melayu yang dibawa oleh Orang Kaya Sogoh dari Goa/Gowa.
• Sehingga hari ini, sekurang-kurangnya 29 salinan Sejarah Melayu, yang terdiri daripada pelbagai versi telah dijumpai.
• Sejarah Melayu Sulalatus Salatin dianggap penting kerana ia menerangkan adat istiadat kerajaan, susunan raja Melayu dan sejarah kerajaan Melayu dan boleh dikatakan menyerupaikonsep Sejarah Sahih China, di mana pada setiap pertukaran Dinasti di China, sejarah Dinasti sebelumnya akan ditulis dan disimpan di arkib negara tersebut.
• Kandungan pada ilmu bahasa yang berbeza telah menyebabkan banyak kekeliruan dalam kalangan ahli sejarah yang menggunakan Sejarah Melayu untuk memahami penulisan sejarah Melaka.
• Sebagai contoh, terdapat versi Sejarah Melayu yang menyatakan bahawa Hang Tuah berasal dari Duyung di Melaka, manakal versi yang lain mengesahkan bahawa dia adalah seorang yang berasal dari Bugis di Sulawesi.
• Cara terbaik dan hanya untuk ahli sejarah adalah dengan mengunakan Sejarah Melayu dengan berhati-hati .

"TIADA SATU TEKS PUN YANG TERDAPAT DALAM SEJARAH MELAYU BOLEH DITERIMA SEBAGAI SATU PRIORITI, LEBIH TEPAT MENCERMINKAN BADAN TRADISI YANG TERLETAK DI BELAKANG SEJARAH MELAYU ATAU LEBIH DEKAT KEPADA KEBENARAN SEJARAH. NILAI SEJARAH TRADISI MELAYU TERLETAK TIDAK DALAM MANA-MAN TEKS TERTENTU, TETAPI DALAM KAJIAN PERBANDINGAN SEMUA VERSI VARIAN."Sumber Hukum Kanun Melaka dan Undang -Undang Laut Melaka

• Dua teks yang ditulis dalam genre undang-undang termasuklah  Undang-Undang Melaka atauHukum Kanun Melaka, dan Undang-Undang Laut Melaka (Undang-Undang Maritim Melaka)yang terdapat dalam beberapa versi.

Sumber Hikayat Hang Tuah

• Hikayat Hang Tuah, sastera klasik yang paling penting di Malaysia, tidak membentangkan tentang sejarah tetapi ini tidak bermakna ia tidak boleh digunakan sebagai rujukan untuk menulis sejarah.
• Walaupun buku ini ditulis beberapa abad selepas kejatuhan Kesultanan Melayu Melaka, ia masih berjaya dalam memelihara, projek dan mencerminkan beberapa idea mengenai masyarakat Melaka.
• Seperti Sejarah Melayu Hikayat Hang Tuah dengan jelas mentakrifkan orang Melayu sebagai mempunyai hubungan etnik, tradisional dan politik yang sangat kuat dengan beberapa kawasan di pantai timur Sumatera seperti Palembang, Kampung Koh, Asahan dan lain-lain. Pires Tome dirujuk kepada kawasan-kawasan ini sebagai 'wilayah Melayu'.

Sumber Lisan

• Sumber rujukan yang lain termasuk sumber-sumber lisan terutamanya di kalangn orang tua di negara ini serta tinggalan sejarah di Melaka.
• Kemuliaan kerajaan lama dan sejarah Melaka sendiri sudah pasti meninggalkan kesan medalam kepada sastera lisan tradisional.
•  Berkaitan  tentang raja-raja Melayu, bangsawan dan pahlawan-pahlawan, bersama-sama dengan peristiwa-peristiwa menarik yang berlaku sepanjang sejarah.

Sumber Hikayat Siak

• Kandungan atau Hikayat Siak terbahagi kepada dua bahagian. Yang pertama meliputi tempoh masa Kesultanan Melaka-Johor (yang sebenarnya adalah salinan daripada teks Sejarah Melayu).
• Yang kedua meliputi tempoh masa yang berikut, berkenaan dengan kaedah-kaedah Siak atau Minangkabau yang bermula dengan kisah Raja Kechil fan terus bersama orang-orang keturunannya, dan peranan mereka dalam politik selat Melaka.

Sumber Sejarah Melaka dari China

1.      Ming Shih

2.    Ming Shih-lu

3.    Ying-yai Sheng-lan

4.    Hsing-cha Sheng-lan

Ming Shih//Ming Shih-lu >>> sumber rujukan penting bagi pengkaji-pengkaji Sejarah

Ying-yai Sheng-lan >>> Ma Huan mengatakan Megat Iskandar Shah memeluk Islam pada usia yang tua dan dipengaruhi oleh pedagang dari Arab, India, dan Pasai.

• Pada tahun 1433, apabila Ma Huan datang ke Melaka bersama-sama dengan ekspedisi Laksamana Cheng Ho, beliau menulis laporan mengenai keadaan sosial di Melaka.
• W.P. Greenveldt turut mengambil beberapa petikan dari laporan Ma Huan.
• Sumber-sumber dari China ini adalah sebahagian dari koleksi daripada laporan rasmi yang diketuai oleh Laksamana Cheng Ho.
• Ekspedisi pertama bermula pada tahun 1404 dan diikuti pada tahun 1413-1415, 1421-1422, dan 1431-1433.
• Sumber laporan penulis dari China dengan jelasnya berbeza dari laporan dari pencatat Melayu mengenai Melaka.
• Sir Richard Winstead menyatakan yang jika kita ingin mengetahui bagaimana dan bila Melaka menjadi pelabuhan perdagangan yang penting, kita perlu merujuk kepada sumber penulisan dari China.

Sumber Barat

• G. Ferrand dalam artikelnya "Melaka. Le Melayu et Malayur" dalam Journal Asiatique Mai-Juin et Juilet-Aout, 1918, mengatakan bahawa Melaka telah wujud sejak kurun ke-8 Masihi lagi.
• Beliau mengatakan kerajaan Malayur yang disebut oleh Marco Polo itu sebenarnya Melaka.

Sumber Portugis

• Tome Pires --> Suma Oriental
• Joao de Barros --> Asia
• Alfonso de Albuquerque --> Commentaries of the great Alfonso de Albuquerque, Second Viceroy of India
• Manuel Godinho de Eredia --> 2 laporan iaitu Report on the Golden Chersonese dan Description of Malacca (Meridional India and Cathay)
• Diego de Coutu --> Decada

Catatan Tome Pires tentang Melaka:

• "Melaka" berasal daripada perkataan malayo bermaksud "persembunyian pelarian"
• Pelabuhan Melaka tiada tolok bandingnya di dunia pasa masa itu.
• Semu jenis barang dagangan dari timur dan barat boleh diperoleh di Melaka.
• Tidak kurang daripada 50 bangsa dan suku kaum yang berkunjung dan berdagang di Melaka.
• Di pelabuhan Melaka juga dikatakan sebanyak 84 bahasa dipertuturkan dan setiap satunya berbeza.

Sumber Arab

• Pedagang dan pelaut Arab sudah pun datang dan berada di sekitar Asia Tenggara sejak sebelum lahirnya Islam.
• Menurut sumber Arab, pedagang-pedagang Arab memanggil Melaka dengan nama "Mulaqah" yng bermaksud pertemuan. Disebut juga sebagai "Malakat" iaitu "perhimpunan segala dagang".
• Parameswara dikatakan berkahwin dengan seorang puteri Islam dari Pasai pada 1414.

Sumber Arkeologi

• Istilah arkeologi berasal dari perkataan greek yang bermaksud kuno, purba atau lama.
• Arkeologi turut bermaksud satu disiplin ilmu yang mengkaji dengan menggunakan teori dan praktikal secara saintifik terhadap kegiatan manusia pada masa lampau.
• Tujuan kajian adalah untuk memahami bagaimana manusia masa lalu berinteraksi dengann persekitarannya, dan memulihara sejarah mereka untuk kajian pada masa akan datang.

Jnis-jenis Kajian Arkeologi ..
Meliputi Tinggalan

• artifak - sebarang benda yang dibuat atau diubahsuai oleh manusia misalnya tembikar tanah, arca, manik, pecahan porselin, pecahan tembikar, damar, anak panah, alat batu, gendang dan gangsa.
• ekofak - hasil tinggalan aktiviti manusia yang dapat dilihat dalm bentuk kulit siput, sisa tulang binatang, flora dan fauna, dan bekas pembakaran.
• fitur - objek atau mana-mana data yang tidak boleh dipindahkan dan berada kekal ditempatnya seperti bekas saluran air, struktur candi, struktur bangunan dan makam.

Kaedah Arkeologi

• Fakta yang diperolehi dengan proses gali cari bahan-bahan purba yang tertanam didalam tanah atau dasar laut.
• Merupakan kaedah saintifik.

Kesultanan Melayu Melaka

• Melaka sememangnya sebuah negeri yang kaya dengan kesan-kesan sejarah tanah air.
• Salah satu kawasan penting di bandar Melaka ialah di sekitar Bukit St. Paul, yang pada satu ketika dahulu pernah menjadi pusat Empayar Kesultanan Melayu Melaka.

Kesimpulan ..

• Sumber-sumber awal mengenai Kesultanan Melayu Melaka seperti sumber tempatan, sumber dari China, sumber dari Arab, sumber dari Barat dan sumber arkeologi dan lain-lain lagi memainkan peranan yang amat penting dalam penerokaan pensejarahan zaman lalu khususnya Kesultanan Melayu Melaka.

• Tanpa sumber-sumber ini, maka sukarlah ahli sejarah mengenalpasti situasi yanh sebenar pada masa silam.

• Bukti-bukti yang diperolehi sentiasa mempengaruhi penulisan fakta sejarah dari masa ke semasa mengenai keadaan masa lalu.